ဖက်စစ်ဝါဒ

 

ဖက်စစ်ဝါဒ

---------------

ဖက်စစ်ဝါဒ (Facism ) ဆိုတာက အီတလီစကား fascio ကလာတယ်။

အဲဒီအီတလီစကား fascio ရဲ့မူရင်းက လက်တင်စကားလုံး fasces။

အဓိပ္ပါယ်က ထင်းစည်း (သို့မဟုတ်) စုစည်းထားတဲ့တုတ်အစည်း။

ဖက်ဆစ်လှုပ်ရှားမှုတွေက ပထမကမ္ဘာစစ်မှာ မူဆိုလီနီရဲ့ အီတလီကနေစခဲ့ပြီး ဥရောပကိုပြန့်သွားတယ်။

ဖက်ဆစ်ဝါဒရဲ့အဓိက မူက တစ်ပါတီ၊ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုထဲကနေပဲ အချုပ်အခြာအာဏာကိုထိန်းသိမ်းပြီး လက်နက်ကိုင်ပြဿနာတွေနဲ့ စီးပွားရေးအခက်အခဲတွေကိုဖြေရှင်းဖို့ရည်ရွယ်တယ်။

ဖက်စစ်နိုင်ငံတစ်ခုမှာ အင်အားကောင်းတဲ့ အာဏာရှင်တစ်ယောက်ကဦးဆောင်ပြီး စစ်အုပ်ချုပ်‌ရေးလိုပုံစံမျိုးနဲ့ ငြိမ်ဝပ်ပိပြား‌အောင်အုပ်ချုပ်တယ်။

လက်ယာစွန်း အမျိုးသားရေးအစွန်းရောက်ဝါဒဖြစ်ပြီး ကိုယ့်လူမျိုးကသူများတွေထက်ကြီးကျယ်မြင့်မြတ်တယ်ဆိုတဲ့အချက်ကို စွဲစွဲမြဲမြဲဆုပ်ကိုင်ထားကြလေ့ရှိတယ်။

စနစ်တကျဖွဲ့စည်းထားတဲ့လူနည်းစုအဖွဲ့အစည်းက မညီမညွတ်ပြန့်ကျဲနေတဲ့လူများစုကို စိုးမိုးအုပ်ချုပ်ဗိုလ်လုပ်ရမယ်လို့ ယုံကြည်ကြတယ်။

ဖက်ဆစ်ဝါဒက လစ်ဘရယ်ဝါဒ (Liberalism)၊ ဒီမိုကရေစီ(Democracy)၊ မက်စ်ဝါဒ(Maxxism)နဲ့ အုပ်ချုပ်သူမဲ့(ဝါ)မင်းမဲ့ဝါဒ(Anarchism)တွေကို ဆန့်ကျင်တယ်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မှာ ထင်ရှားခဲ့တဲ့ဖက်ဆစ်နိုင်ငံတွေက အီတလီ၊ ဂျာမဏီနဲ့ ဂျပန်။

ဖက်ဆစ်ဝါဒအကြောင်းစာအုပ်ရေးခဲ့တဲ့ ပါမောက္ခဂျေဆန်စတန်လီကတော့ သူ့စာအုပ်ထဲမှာ

“ခေါင်းဆောင်က သူတစ်ယောက်ပဲဖြေရှင်းနိုင်စွမ်းရှိသူလို့ သူ့ဟာသူအဆိုပြုပြီး သူ့ရဲ့နိုင်ငံရေးပြိုင်ဘက်တွေအားလုံးဟာ ရန်သူတွေ (သို့မဟုတ်) သစ္စာဖောက်တွေ လို့ရှုမြင်တယ်” လို့ပြောထားတယ်။

ပညာရှင်တွေအများစု သဘောတူထားကြတဲ့ဖက်စစ်ဝါဒရဲ့ လက္ခဏာတွေက

(၁) လွှမ်းမိုးပြင်းထန်တဲ့ အမျိုးသားရေးဝါဒကိုတောက်လျှောက်ကိုင်စွဲထားခြင်း

(၂) လူ့အခွင့်အရေးတွေကို မျက်ကွယ်ပြုခြင်း

(၃) လူထုကိုစည်းရုံးဖို့အတွက် ဘုံရန်သူတစ်ယောက်အမြဲမွေးတတ်ခြင်း

(၄) အခွင့်ထူးခံပြီး အပေါ်စီးယူထားတဲ့စစ်တပ်ရှိခြင်း

(၅) လိင်ခွဲခြားဆက်ဆံမှုကြီးမားခြင်း

(၆) လူထုအားလုံးအသုံးပြုတဲ့သတင်းမီဒီယာကို ထိန်းချုပ်ခြင်း

(၇) အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို တဖွဖွပြောခြင်း

(၈) ဘာသာရေးကိုအသုံးချပြီးလူထုကိုလွှမ်းမိုးခြင်း

(၉) လက်သင့်ရာလုပ်ငန်းရှင်များကို အုပ်ချုပ်သူမှ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်း

(၁၀) အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းများကိုနှိပ်ကွပ်ခြင်း

(၁၁) အဆင့်မြင့်ပညာရေးနှင့် အနုပညာရပ်များအပေါ်တွင် မလေးစားပဲ ရန်လိုသည့်သဘောထားရှိခြင်း

(၁၂) ပြစ်မှုများကို မတန်တဆပြစ်ဒဏ်များပေးခြင်း

(၁၃) ခရိုနီဝါဒနှင့် လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှုကိုအားပေးခြင်း

(၁၄) ရွေးကောက်ပွဲများကို ဖျက်လိုဖျက်ဆီးလုပ်တတ်ခြင်း

ဆိုပြီး (၁၄) ချက်ရှိတယ်။

အဲဒီအချက်တွေကို ထောက်ပြီးပြောရရင်

ဖက်ဆစ်ဂျပန်ဆီက စစ်ပညာသင်ခဲ့တဲ့မြန်မာ့တပ်မတော်ဟာ မသိမသာကနေ သိသိသာသာ ဖက်ဆစ်စနစ်ကိုကျင့်သုံးလာခဲ့ပြီး ဒီနေ့မှာတော့ တစ်ကမ္ဘာလုံးရဲ့ရှေ့မှာ သူ့ရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ ဖက်ဆစ်သရုပ်သကန်က ဘွင်းဘွင်းကြီးပေါ်လာခဲ့ပြီလို့ပြောရမှာပါပဲ။